Một đại dương mới đang hình thành ở châu Phi

Giáo sư Ken Macdonald ở Đại học California, Mỹ, và cộng sự sử dụng ảnh vệ tinh và dữ liệu đo để nghiên cứu quá trình này chính xác hơn và dự đoán quá trình đại dương mới làm ngập khu vực. Theo họ, trong khoảng 5 - 10 triệu năm nữa, đại dương mới sẽ xuất hiện dọc thung lũng tách giãn, ngăn cách vùng Afar với Đông Phi, biến khu vực này thành một tiểu lục địa.

"Với GPS, bạn có thể đo tốc độ dịch chuyển ở mức vài milimet mỗi năm. Khi chúng tôi tiến hành ngày càng nhiều phép đo qua GPS, chúng tôi có thể hình dung chi tiết hơn những gì đang xảy ra", Macdonald cho biết.

Những vết nứt xuất hiện ở châu Phi sẽ hình thành đại dương mới trong tương lai. Ảnh: Alamy.

Tuy nhiên, thực hiện nghiên cứu tại vùng Afar không đơn giản bởi khí hậu quá khắc nghiệt.

"Nơi này được gọi là hoả ngục của Dante. Khu vực có người sinh sống nóng nhất trên bề mặt Trái Đất là Afar. Nhiệt độ ban ngày thường lên tới trên 54 độ C, và ban đêm mát hơn thì xuống 35 độ", Cynthia Ebinger, nhà địa vật lý tại đại học Tulane chia sẻ.

Bà Ebinger đã nghiên cứu vết nứt tại sa mạc Ethiopia từ năm 2005. Theo chuyên gia này, vết nứt tương đương với hàng trăm năm thay đổi của quá trình kiến tạo địa chất.

"Chúng tôi cố gắng tìm hiểu điều gì đã gây ra quá trình này", bà giải thích. Bà Ebinger cho rằng áp suất lớn từ các dòng dung nham có thể là nguyên nhân dẫn tới vết nứt tại Afar. Quá trình này giống như bơm đầy hơi vào quả bóng bay, khiến vỏ bóng bay căng và chỉ cần chạm nhẹ là có thể nổ.

Những hiện tượng như thế này, trong tương lai, sẽ định hình lại lục địa Phi. Mỗi mảng ở khu vực Afar đều đang di chuyển với tốc độ khác nhau, nhưng lực tác động chung sẽ tạo ra hệ thống sườn đại dương, và cuối cùng hình thành nên đại dương mới.

"Nước từ vịnh Aden và Biển Đỏ sẽ tràn vào khu vực này và Thung lũng tách giãn Đông Phi, trở thành một đại dương mới. Một phần của Đông Phi sẽ trở thành một lục địa nhỏ riêng biệt", ông Macdonald cho biết.

Mảng Arabian đang di chuyển với tốc độ khoảng 2,5 cm/năm. Hai mảng còn lại chỉ di chuyển khoảng 5 mm/năm. Tuy tốc độ là rất nhỏ, các nhà nghiên cứu cho rằng đây là bằng chứng rõ ràng một sự thay đổi về địa chất sẽ diễn ra.

Khi các mảng tách ra, vật chất từ sâu bên trong Trái Đất sẽ di chuyển lên bề mặt và hình thành lớp vỏ đại dương tại các rặng núi.

P.V (tổng hợp)